Στη Θεσσαλονίκη, ένα αγοράκι 2,5 ετών νοσηλεύεται στο νοσοκομείο Ιπποκράτειο με μηνιγγιτιδοκοκκική βακτηριαιμία, γεγονός που έχει προκαλέσει ανησυχία στην τοπική κοινότητα, ειδικά μετά τον πρόσφατο θάνατο ενός 20χρονου από κεραυνοβόλο μηνιγγίτιδα στην Πάτρα. Το παιδί βρίσκεται σε σταθερή κατάσταση και οι γιατροί είναι αισιόδοξοι για την πορεία της υγείας του. Η περίπτωση αυτή έχει ήδη γνωστοποιηθεί στον ΕΟΔΥ, με τις αρχές να παρακολουθούν στενά την κατάσταση και να μην έχουν εντοπίσει άλλες σχετικές περιπτώσεις μέχρι στιγμής.
Συναγερμός έχει σημάνει και στη Θεσσαλονίκη, μετά το θάνατο του 20χρονου στην Πάτρα από κεραυνοβόλο μηνιγγίτιδα.
Σύμφωνα με πληροφορίες στο νοσοκομείο Ιπποκράτειο της Θεσσαλονίκης, νοσηλεύεται αγοράκι ηλικίας 2,5 ετών με μηνιγγιτιδοκοκκική βακτηριαιμία.
Το παιδί βρίσκεται σε σταθερή κατάσταση, υπό στενή ιατρική παρακολούθηση από παιδολοιμωξιολόγους και λαμβάνει την απαραίτητη φαρμακευτική αγωγή, στην οποία ανταποκρίνεται θετικά.
Οι θεράποντες ιατροί εμφανίζονται αισιόδοξοι για την πορεία της υγείας του.
Το παιδί νοσηλεύεται εδώ και δύο μέρες και το περιστατικό έχει ήδη γνωστοποιηθεί στον ΕΟΔΥ. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν εντοπιστεί άλλες σχετικές περιπτώσεις και το περιστατικό εκτιμάται ως μεμονωμένο.
Έως 10% των περιστατικών χάνουν τη ζωή τους
Η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα και σηψαιμία, που προκαλείται από τον μηνιγγιτιδόκοκκο – υπάρχουν 12 οροομάδες μεταξύ των οποίων και η Β – είναι μία νόσος που μπορεί να προσβάλει κάθε ηλικιακή ομάδα. Tα περισσότερα κρούσματα συμβαίνουν σε βρέφη και μικρά παιδιά κάτω των τεσσάρων ετών, αλλά μεγάλος αριθμός κρουσμάτων (περίπου 1 στα 3) αφορά εφήβους και νεαρούς ενήλικες, ηλικίας 10-24 ετών. Η συχνότητα εμφάνισης της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου είναι χαμηλή, αλλά λόγω του υψηλού ποσοστού θνησιμότητας, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι κρίσιμες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μπορεί να προκαλέσει θάνατο μέσα σε μόνο λίγες ώρες. Περίπου 5-10% των περιστατικών μπορεί να καταλήξουν στο θάνατο, ενώ στο 15-25% μπορεί να προκαλέσει μόνιμη εγκεφαλική βλάβη, κώφωση, νεφρική ανεπάρκεια ή ακρωτηριασμό άκρων.
Πέρυσι είχαν καταγραφεί στη χώρα μας συνολικά 37 περιστατικά, πέντε από τα οποία τον Ιανουάριο. Εφέτος τον Ιανουάριο έως και σήμερα έχουν καταγραφεί οκτώ περιστατικά, τα πέντε εκ των οποίων έχουν ταυτοποιηθεί ως οροομάδα Β και αναμένονται τα αποτελέσματα για τα τρία. Τα χρόνια 2014-2023 δηλώθηκαν στην Ελλάδα συνολικά 131 περιστατικά διεισδυτικής μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου (ΔΜΝ) από οροομάδα Β σε βρέφη και παιδιά, ηλικίας ως 18 ετών. Η πλειονότητα αφορούσε βρέφη ηλικίας κάτω του έτους καθώς και παιδιά ηλικίας 1-4 ετών, με τη μεγαλύτερη επίπτωση να παρατηρείται σε βρέφη κάτω του έτους. Κατά τη δεκαετία 2014-2023 σημειώθηκαν συνολικά 9 θάνατοι από ΔΜΝ από οροομάδα Β σε βρέφη και παιδιά ως 18 ετών, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Τα συμπτώματα που θέλουν προσοχή
Η πορεία που μπορεί να πάρει η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος σε λίγες ώρες είναι σοκαριστική. Σύμφωνα με τους παιδιάτρους, μεγάλο ερωτηματικό είναι γιατί μπορεί να καταρρεύσει τόσο ραγδαία ένας οργανισμός μετά την προσβολή του από το λοιμογόνο παράγοντα του μηνιγγιτιδόκοκκου Β. Φαίνεται πως σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει αυξημένη ευαισθησία, όμως δεν είναι δυνατό να το γνωρίζουν γονείς και γιατροί εκ των προτέρων.
Επίσης, δεν είναι ξεκάθαρα τα σημάδια για να θορυβήσουν παιδιά, νέους, όπως για παράδειγμα φοιτητές, και γονείς, καθώς τα συμπτώματα προσομοιάζουν με της γρίπης. «Καμπανάκια» αποτελούν ο υψηλός πυρετός και το αιμορραγικό εξάνθημα, συμπτώματα που πρέπει να κινητοποιούν ασθενείς και γονείς όταν πρόκειται για ανηλίκους. Ένα ποσοστό 30% των περιστατικών δε δίνουν την τυπική εικόνα της μηνιγγίτιδας.
«Κάθε λοίμωξη και κάθε ασθένεια που ξεφεύγει από αυτά που έχει δει ο γονιός όταν αρρωσταίνει το παιδί του, πρέπει να τον κινητοποιεί. Όταν ακούν οι παιδίατροι «σας έφερα το παιδί γιατί αυτή τη φορά είναι κάτι διαφορετικό», ξέρουν πως πρέπει να κινηθούν», σημειώνει η Ομότιμη Καθηγήτρια Παιδιατρικής του ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου.
Ειδικά στα πρώιμα στάδια της μηνιγγίτιδας είναι δύσκολο για το γιατρό να προχωρήσει σε ορθή διάγνωση.
Τα πιο συχνά συμπτώματα της νόσου είναι:
υψηλός πυρετός
πονοκέφαλος
δυσκολία στην κάμψη του αυχένα
Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι:
ναυτία
έμετοι
έντρομο βλέμμα
φωτοφοβία
υπνηλία ή έντονη ανησυχία και ευερεθιστότητα
εξάνθημα
Ο δωρεάν εμβολιασμός
Ο καλύτερος τρόπος να προληφθεί η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα είναι ο εμβολιασμός. Μέχρι πρότινος το εμβόλιο για τη μηνιγγίτιδα Β δεν καλυπτόταν στη χώρα μας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα περισσότερα παιδιά και νεαροί ενήλικες να είναι ανεμβολίαστοι.
Τα επιδημιολογικά δεδομένα που δείχνουν ότι η μεγαλύτερη επίπτωση διεισδυτικής μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου είναι σε βρέφη σε συνδυασμό με την επαναφορά των κρουσμάτων σε προπανδημικά επίπεδα – ακόμη χαμηλά βέβαια – ήταν ανάμεσα στους λόγους που οδήγησαν πριν πέντε μήνες την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών να εντάξει το εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας Β στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για βρέφη κάτω του ενός έτους. Η ανάγκη ανοσοποίησης κλειστών πληθυσμών, όπως είναι οι φοιτητές σε εστίες, απασχολεί τους επιστήμονες μέλη της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.
Σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες, ο εμβολιασμός πρέπει να διενεργείται με έναρξη από την ηλικία των δυο μηνών και χορήγηση 3 δόσεων με σχήμα 2+1 στις ηλικίες 2, 4 και 12 μηνών αντίστοιχα. Επισημαίνεται, ότι η έγκαιρη έναρξη έχει μεγάλη σημασία διότι η μέγιστη επίπτωση της νόσου στην Ελλάδα καταγράφεται στη βρεφική ηλικία και μάλιστα κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για όσες ηλικίες δεν αποζημιώνεται, το εμβόλιο κοστίζει περίπου 100 ευρώ η δόση και απαιτούνται τρεις δόσεις. Εάν μια οικογένεια έχει δύο και τρία παιδιά, είναι εύκολα κατανοητό ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ποσό που πρέπει να δώσει, για αυτό και οι περισσότερες οικογένειες δεν το έχουν κάνει παρότι οι παιδίατροι το συστήνουν. Ενδεικτικά, τα τελευταία δύο χρόνια έγιναν περίπου 333.000 εμβόλια για τη μηνιγγίτιδα Β σε παιδιά και εφήβους, με τις οικογένειες να πληρώνουν περίπου 27 εκατ. ευρώ για την αγορά τους.