Νεφέλη Μαϊστράλη: «Το γυναικείο σώμα έχει καταγραφεί ως σκεύος ηδονής ενώ στην πραγματικότητα είναι θαύμα»

Ηθοποιός, δραματουργός και θεατρική συγγραφέας, η Νεφέλη Μαϊστράλη είναι μια γυναίκα που στόχο έχει μέσα από τις δουλειές της να προβληματίσει το κοινό για θέματα υπαρκτά που πολλές φορές φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε.

Η Νεφέλη Μαϊστράλη είναι ο άνθρωπος εκείνος που μπορείς να συζητήσεις μαζί του τα πάντα. Έχει άποψη, που δε διστάζει να εκφράσει και μπορεί να σε κάνει να σκεφτείς πράγματα που υπάρχουν στο μυαλό σου αλλά δεν τολμάς να ακουμπήσεις. Πρόκειται σίγουρα για μια από τις πιο ενδιαφέρουσες προσωπικότητες που μπορείς να συναντήσεις, με βαθιά και ειλικρινή ευγένεια, χιούμορ και μια αισιόδοξη ματιά σε κάθε νέα αλλαγή.

Τη φετινή θεατρική σεζόν, πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Κανόνια και Τρομπέτες», μια μαύρη κωμωδία λαμέ καταστάσεων, του Γιάννη Τσίρου στο θέατρο Εμπορικόν, ενώ οι «Σπυριδούλες» της, το θεατρικό έργο που έγραψε, εκκινώντας από την αληθινή ιστορία της Σπυριδούλας, μιας 12χρονης υπηρέτριας, που συγκλόνισε την κοινή γνώμη της δεκαετίας του 1950, συνεχίζεται στη σκηνή του Τζένη Καρέζη.

Με αφορμή λοιπόν τη θεατρική παράσταση «Κανόνια και τρομπέτες», μιλήσαμε με τη Νεφέλη Μαϊστράλη για την Τέχνη, τον χώρο που έχει η πολιτική ορθότητα στην κοινωνία, την παραδοξότητα της σύγχρονης κοινωνίας αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια γυναίκα σήμερα.

Αυτή την περίοδο σε βλέπουμε να πρωταγωνιστείς στη θεατρική παράσταση «Κανόνια και τρομπέτες», στην οποία θίγονται διάφορα ζητήματα, όπως το τραπεζικό σύστημα, το μαύρο χρήμα, τα ναρκωτικά, ο ρατσισμός… Θα ήθελα να μου πεις μερικά λόγια για την παράσταση αυτή αλλά και το πόσο εύκολο ήταν για εσάς να καταπιαστείτε με όλα αυτά τα θέματα, τα οποία είναι και πολύ επίκαιρα.

Για μένα αυτή η παράσταση ήταν εξ αρχής ένα δώρο, και λόγω του Γιάννη Τσίρου ως δραματουργού, που έχει αφήσει ένα σπουδαίο αποτύπωμα στον χώρο. Tο να μπορώ να παίξω σε ένα έργο ενός καθ’ ομολογίαν σπουδαίου συγγραφέα, το εξέλαβα ως δώρο. Επίσης, το να συνεργαστώ με τον Γιώργο Παπαγεωργίου, ήταν κάτι που το ήθελα καιρό και το συζητούσαμε. Με τον Γιώργο βλέπουμε το θέατρο με τον ίδιο τρόπο, και βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον το να συνυπάρχω με έναν σκηνοθέτη που συνεννοούμαστε. Επίσης, με ενδιαφέρει πολύ ο τρόπος που προσεγγίζει την κωμωδία.

Ακόμα, μου άρεσε πολύ και ο ρόλος της Κλαίρης. Δεν έχω υπάρξει ποτέ σε αντίστοιχο ρόλο, πόσω μάλλον σε ένα έργο που φλερτάρει έντονα με τον ρεαλισμό. Η Κλαίρη για μένα ήταν ένα σχολείο, ήθελα να δω πώς θα μπορέσω να υπάρξω μέσα σε έναν χαρακτήρα με τον οποίο δεν έχω σχεδόν τίποτα κοινό. Ήταν μια πρόκληση για μένα. Επιπλέον, όταν κάνεις μια δουλειά που έχει τόσο μεγάλη διάρκεια παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η ομάδα, τα άτομα με τα οποία πρέπει να συνυπάρξεις.

Εμείς είμαστε έξι άνθρωποι και έχουμε καταφέρει να γίνουμε μια παρέα. Αν δεν υπάρχει αυτή η επικοινωνία στα μέλη μιας ομάδας σε τέτοιες δουλειές, η καλλιτεχνική δημιουργία γίνεται τρομακτικά δύσκολη. Σε ό,τι έχει να κάνει με τις θεματικές του έργου, τραβήξαμε τη γραμμή σε ό,τι έχει να κάνει με το χρήμα και τη δύναμή του. Το χρήμα τους κινεί όλους. Εκτός απ’ τη Ρουμπίνη. Η Ρουμπίνη είναι το μόνο αμιγώς φωτεινό σημείο της παράστασης, είναι η μόνη που κοντράρεται από τη πρώτη στιγμή με το χρήμα και το τραπεζικό σύστημα και δεν αμαυρώνεται.

Φοβηθήκατε μήπως όλα αυτά που θίγετε στην παράσταση ενοχλήσουν κάποιους;

Ίσα ίσα. Το θέατρο είναι μια πολιτική πράξη. Στόχος του θεάτρου είναι να προτείνει, να προκαλεί, να προβληματίζει. Δε φοβηθήκαμε. Ίσα ίσα το γεγονός πως πρόκειται για ένα θέμα που μας αφορά όλους και που μπορεί να προκαλέσει σκέψεις και αντιδράσεις για το που στέκεται ο καθένας μας απέναντι στο χρήμα, μας ενέπνευσε και μας προκάλεσε ακόμα περισσότερο να θέλουμε να κάνουμε τη συγκεκριμένη παράσταση.

Είσαι και εκείνη που έχει γράψει το θεατρικό έργο «Σπυριδούλες», ένα έργο που ξανανεβαίνει φέτος στο θέατρο Τζένη Καρέζη, ένα έργο εμπνευσμένο από μια πραγματική ιστορία. Παρατηρώντας τη διαδρομή σου ως δραματουργός, έχω την εντύπωση ότι σου αρέσει γενικότερα να καταπιάνεσαι με πραγματικά γεγονότα.

Με ερεθίζουν πολύ οι αληθινές ιστορίες, Είναι πιο κοντά μας και μπορείς πιο εύκολα να κάνεις αναλογίες στο σήμερα και να πετύχεις τον στόχο σου δραματουργικά. Επίσης, πολλές φορές η ζωή μας ξεπερνά.Ξεκινώ από μια αληθινή ιστορία και προσπαθώ να το ανοίξω στο σήμερα και να δημιουργήσω μια μυθοπλασία που να μπορεί να κεντράρει στο στόχο που θέλω εξ αρχής να πετύχω μέσα από το έργο μου. Δε με ενδιαφέρει η ντοκιουμενταρίστικη καταγραφή μιας ιστορίας.

Με ενδιαφέρει να τη χρησιμοποιώ για να πω κάτι άλλο, όπως γίνεται στις «Σπυριδούλες». Ο σκοπός που χρησιμοποιώ την ιστορία της Σπυριδούλας ως έναρξη, είναι για να μιλήσω για όλες τις οικιακές εργάτριες του τότε μέχρι το σήμερα, και σε δεύτερο επίπεδο, να μιλήσω για την παιδική εργασία. Να μιλήσω για το τι σημαίνει για ένα παιδί να χάνει την ξεγνοιασιά της παιδικής ηλικίας που θεωρούμε τόσο πολύτιμη, ενώ στην περίπτωση της 12χρονης στον Κολωνό – για παράδειγμα – δε τη θεωρήσαμε πολύτιμη. Το να αφηγηθώ μια πραγματική ιστορία απλά, δε με αφορά. Άλλωστε δεν είμαι ιστορικός. Πιάνομαι από μια πραγματική ιστορία για να πω κάτι άλλο, γίνεται πιο εύκολα η σύνδεση έτσι, μιλά στο συλλογικό μας ασυνείδητο.

Θεωρείς ότι είμαστε λίγο υποκριτές; Και φέρνω ως παράδειγμα αυτό που προανέφερες. Λέμε συνέχεια πόσο σημαντικό είναι να μπορούν τα παιδιά να ζουν την παιδική τους ηλικία ξέγνοιαστα, την ίδια στιγμή που πολλά παιδιά κακοποιούνται ή εξαναγκάζονται στην παιδική εργασία.

Αισθάνομαι ότι επειδή το πολιτικό και οικονομικό σύστημα στο οποίο ζούμε βρίσκεται σε πολύ δύσκολη φάση, και η ταξική ανισότητα είναι τεράστια, αυτό που ζούμε μας έχει φτάσει σε σημείο να μη μπορούμε να είμαστε ανθρωπιστές ούτε στο ελάχιστο. Μοιραία λοιπόν, ενώ προσπαθούμε να εκσυγχρονιστούμε και να ενδυναμώσουμε την απονομή δικαιοσύνης – στα λόγια τουλάχιστον – το σύστημα μας εξαναγκάζει στο ακριβώς αντίθετο.

Ενώ γίνονται κινήσεις σε διάφορα θέματα, όπως έγινε με το #metoo ή τη woke ατζέντα που μπορούν να βοηθήσουν στο να πάμε μπροστά, την ίδια στιγμή παρατηρείται ένας τρομερός νεοσυντηρητισμός. Διαβάζω απόψεις, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που αγγίζουν τα όρια του νεοφασισμού. Και το παράδοξο είναι, ότι αυτές τις απόψεις τις συναντάμε και σε πολύ νέα παιδιά. Aυτή την παραδοξότητα τη διερευνώ σαν καλλιτέχνης. Θέλω να ακούσω πραγματικά τι έχει να πει ένας άνθρωπος που διεκδικεί την ύπαρξή του, παρόλο που μπορεί να με δυσκολεύει το να μπω σε αυτό και να το κάνω σωστά.

Και η δυσκολία μου έγκειται στο ότι πρόκειται για κάτι που δεν έχω συνηθίσει. Ωστόσο καταλαβαίνω αυτό το “προς τα μπρος” σε σχέση με τον σεβασμό και την αναζήτηση μιας ταυτότητας. Υπάρχει όμως και ένας τρομερός νεοσυντηρητισμός και μια ακροδεξιά πολιτική σκέψη, που στην Ελλάδα είναι πολύ ισχυρή, με ρατσιστικές καταβολές, φασιστοειδή στοιχεία, αντιφεμινιστικά στοιχεία τρομερά. Αυτή η παραδοξότητα είναι κάτι που με προβληματίζει πολύ και θα ήθελα να εξετάσω.

Με αφορμή αυτά τα αντιφεμινιστικά στοιχεία που ανέφερες, θα ήθελα να μιλήσουμε λίγο και για ένα άλλο έργο που δημιουργήσατε με την Ελένη Ευθυμίου και τη Σοφία Ευτυχιάδου. Μιλάω για την παράσταση «Στο σώμα της», στην οποία 12 γυναίκες μιλούσαν για πραγματικά θέματα, όπως η εμμηνόπαυση, την άμβλωση, την ατεκνία, θέματα τα οποία αποφεύγουμε να συζητήσουμε δημόσια ακόμα και σήμερα.

Ήταν μια πολύ ευχάριστη συγκυρία με 12 γυναίκες ηθοποιούς, ενώ και όλες οι συντελέστριες ήταν γυναίκες. Το γυναικείο ζήτημα είναι κάτι που πάντα με απασχολεί ως γυναίκα καλλιτέχνη. Είχα γράψει και στο παρελθόν κάποια κείμενα που αφορούσαν τις γυναίκες, οπότε όταν ξεκινούσαμε να βρούμε τις θεματικές μας σκεφτόμουν τι καινούργιο θα μπορούσε να προκύψει. Καταλήξαμε στο να γράψουμε μια «γιορτή» για το γυναικείο σώμα και για όλες αυτές τις μεταβολές που υφίσταται αυτό το κορμί από την παιδική ηλικία μέχρι και το γήρας του.

Προσπαθήσαμε να αναιρέσουμε όλα τα ψέματα και τους μύθους που έχουν υπάρξει για το γυναικείο σώμα. Να ρίξουμε λίγο φως στα κρυφά σημεία που μας κάνουν να νιώθουμε ένα αίσθημα ενοχής. Η περίοδος, η εμμηνόπαυση, η λοχεία, η ηδονή… Όλα αυτά συνδέονται με ένα σώμα που έχει υποφέρει. Το γυναικείο σώμα έχει καταγραφεί ως ένα σκεύος ηδονής, ή ως μια μήτρα με πόδια. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για ένα θαύμα, που μεταξύ άλλων φτιάχνει και ανθρώπους, ενώ πολλές πλευρές του παραμένουν αφανείς.

Μας έκανε τρομερή εντύπωση ότι στην έρευνά μας πως για ζητήματα όπως η κλειτορίδα και ο γυναικείος αυνανισμός, διαπιστώσαμε πράγματα που δε φανταζόμασταν. Η κλειτορίδα για παράδειγμα, χαρτογραφήθηκε πολύ πρόσφατα.

Μα ακόμα και σήμερα, οι γυναίκες δε μιλάμε για όλα αυτά.

Ναι, δε μιλάμε. Υπήρξαν γυναίκες που ήρθαν και είδαν την παράσταση και συγκινήθηκαν, που αντιδρούσαν σαν να ένιωθαν μια ανακούφιση, ότι κάποιος επιτέλους το είπε. Μιλάμε για σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, και υποτίθεται ότι έχει προχωρήσει ο τρόπος που μιλάμε για το σώμα, κι ενώ οι άνθρωποι έρχονται σε σεξουαλική επαφή από πολύ πιο νωρίς, και την ίδια στιγμή τα κορίτσια κρύβουν τη σερβιέτα τους όταν έχουν περίοδο. Λέμε σιωπηλά στη δουλειά μας ότι έχουμε περίοδο σαν να είναι κάτι για το οποίο θα έπρεπε να ντρεπόμαστε.

Σκέψου την εμμηνόπαυση, που είναι μια ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας. Μας έχουν «φορέσει» την εμμηνόπαυση σαν να είναι το τέλος της ζωής μας από τη στιγμή που δε μπορούμε πλέον να τεκνοποιήσουμε, ενώ θα έπρεπε να το αντιμετωπίζουμε σαν την αρχή μιας νέας ζωής. Και στην πραγματικότητα αυτό είναι, η αρχή μιας νέας ζωής.

Η παράσταση αυτή αγκαλιάστηκε πολύ, όχι μόνο από γυναίκες αλλά, και από άντρες που τους φάνηκαν τρομερά αποκαλυπτικά όλα αυτά που άκουσαν. Οι μύθοι που υπάρχουν γύρω από το γυναικείο σώμα, είναι φορεμένοι στις συνειδήσεις μας αιώνες τώρα. Η πατριαρχεία είναι βαθιά ριζωμένη στην κοινωνία μας, τόσο βαθιά που δεν τη βλέπουμε. Και αυτό είναι το πιο ύπουλο. Το θέμα της περιόδου είναι πολύ ενδεικτικό για το τι συμβαίνει στη γυναίκα. Σε ένα σημείο της παράστασης λέγαμε μάλιστα, ότι στις διαφημίσεις ακόμα και σήμερα, τα υγρά της περιόδου είναι μπλε και όχι κόκκινα. Και μυρίζουν και λεβάντα…

Τελικά πόσο εύκολο είναι να είσαι γυναίκα σήμερα;

Πιθανότατα να είναι πιο εύκολο απ’ ό,τι ήταν παλιότερα σε σχέση με τα εργαλεία που μπορεί να έχει μια γυναίκα και την πρόσβαση στην πληροφορία. Βέβαια, πολλές φορές κάνουμε το λάθος να κρίνουμε από τους εαυτούς μας, και να θεωρούμε ότι ισχύουν τα ίδια που ισχύουν για εμάς που συζητάμε τώρα και για κάποιες γυναίκες που μπορεί να ζουν σε ένα απομονωμένο χωριό.

Αυτό είναι ένα λάθος που κάνουμε συχνά και στο θέατρο. Θεωρούμε ότι επειδή συζητάμε πολλά πράγματα μεταξύ μας, αυτό είναι κανόνας. Δεν είναι όμως. Βλέποντας μάλιστα και όσα συμβαίνουν γύρω μας, με τις γυναικοκτονίες συνεχώς να αυξάνονται, καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά. Αν κάτι ίσως βελτιώνεται, είναι το ότι γίνονται πολλές κινήσεις και προσπάθειες για να ενδυναμωθούν οι γυναίκες και να μην αισθάνονται μόνες. Τώρα το που θα οδηγηθούν τελικά αυτές οι προσπάθειες, δεδομένου και το νεοσυντηρητισμού που συζητάμε, δε ξέρω. Αισθάνομαι όμως ότι δεν είμαστε σε μια καλή φάση. Από τη πλευρά μου, θα συνεχίσω να γράφω για τις γυναίκες, και γιατί είναι μια προσωπική ανάγκη, αλλά και για να βάλω κι εγώ το μικρό μου πετραδάκι στην ενδυνάμωση των γυναικών.

Μια από τις θεματικές της παράστασης «Στο σώμα της» ήταν και η επιθυμία μιας γυναίκας να μην κάνει παιδιά. Πρόσφατα είδαμε την τοποθέτηση ενός Έλληνα Ευρωβουλευτή, ο οποίος ως λύση στο δημογραφικό πρότεινε την απαγόρευση των αμβλώσεων και την προστασία του αγέννητου παιδιού. Αυτό εν έτη 2025 πως το ακούς;

Ανατρίχιασα και μόνο που το ανέφερες. Ανατρίχιασα με τον ίδιο τρόπο που ανατρίχιασα και την πρώτη φορά που το άκουσα. Θα ξεπεράσω το χυδαίο, απαράδεκτο και προσβλητικό της τοποθέτησης αυτής και θα σταθώ στο πόσο λυπηρό είναι για την ανθρωπότητα να λέγονται αυτά στα έδρανα της Ευρωβουλής. Το τρομακτικό της υπόθεσης για μένα, είναι ότι ο άνθρωπος αυτός δεν είναι μόνος. Αυτή η κίνηση είναι μια παγκόσμια κατάσταση. Σε κάποιες πολιτείες της Αμερικής απαγορεύεται η άμβλωση.

Είναι τρομακτική αυτή η αντίφαση, την ώρα που συζητάμε για τη woke κουλτούρα, να λέγονται τέτοια και να συμβαίνουν τέτοια πράγματα. Θα συνεχίσω να παλεύω για το γυναικείο ζήτημα για να καταπνίξω τέτοιες φωνές. Μόνο αυτό μπορώ να κάνω, να στηρίζω την άλλη πλευρά μέχρι αυτές οι φωνές να πάψουν να υπάρχουν, ή να μη διανοούνται καν να εκφέρουν τέτοιο λόγο.

Από την Τέχνη, είναι εύκολο να βιοποριστεί κάποιος;

Είμαι μια απ’ τους τυχερούς που μέσα στα χρόνια-όχι κάθε χρόνο, βέβαια-έχω καταφέρει να βιοποριστώ απ’ την Τέχνη μου. Είχα την ευλογία να έχω ένα σπίτι από τους γονείς μου, άρα δε χρειάζεται να πληρώνω ενοίκιο. Αυτό είναι κάτι που με έχει βοηθήσει σημαντικά να κάνω κάποιες επιλογές. Δεν υπήρξα ούτε πλούσια, ούτε αστή, είχα όμως αυτό το εφόδιο. Αν δεν το είχα, σίγουρα τα πράγματα θα ήταν πιο δύσκολα και δε ξέρω αν θα σου απαντούσα θετικά.

Είναι δύσκολο και σπάνιο να μπορείς να βιοποριστείς από την Τέχνη. Στον δικό μου χώρο ψάχνουμε δουλειά τρείς φορές τον χρόνο. Πόσο εύκολο είναι να ζεις με αυτό; Να ξέρεις ότι τρείς φορές τον χρόνο πρέπει να ψάχνεις για δουλειά; Πάρα πολύ δύσκολο. Το θέμα είναι, ότι έτσι όπως έχουν γίνει πλέον τα πράγματα στην Ελλάδα, αυτό δε συμβαίνει μόνο στον καλλιτεχνικό χώρο, αλλά στους περισσότερους κλάδους. Αυτό που σίγουρα δυσκολεύει τις συνθήκες εργασίας μας, είναι ότι είμαστε ένας κλάδος αρκετά αρρύθμιστος σε ό,τι έχει να κάνει με τα εργασιακά μας δικαιώματα.

Επίσης βρισκόμαστε στην Αθήνα, που υπάρχουν πολλά θέατρα, εκ των πραγμάτων δεν γίνεται να δουλεύουν όλα εξίσου καλά…Αυτό μειώνει τις απολαβές και σε συνδυασμό με το αρρύθμιστο τοπίο που υπάρχει, δυσκολεύει τις εργασιακές συνθήκες. Χρειάζεται τρομερή προσπάθεια, τρομερή επιμονή και γερό στομάχι για να κάνεις αυτή τη δουλειά και να μην απογοητευτείς. Ακόμη, χρειάζεται και μια αέναη προσπάθεια για προσωπική εξέλιξη και μόρφωση.

Εσύ αυτές τις απογοητεύσεις της δουλειάς σου, πώς τις διαχειρίζεσαι; Συνηθίζεται ποτέ αυτό;

Σε μικρότερη ηλικία το βίωνα ως κάτι απελπιστικό. Μεγαλώνοντας συνειδητοποίησα πως είναι σαν τις ερωτικές σχέσεις. Στον πρώτο χωρισμό, πονάς πολύ, στον δεύτερο το ίδιο, και σιγά σιγά ο πόνος μετά από κάθε χωρισμό σου είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμος. Μέσα στα χρόνια μαζεύονται πολλές απογοητεύσεις αλλά και πολλές χαρές. Στην αρχή κάθε απόρριψη μου ήταν οδυνηρή.

Όσο περνάνε τα χρόνια συνειδητοποιώ μέσα μου πως όλα είναι στο παιχνίδι και απλά πάμε παρακάτω. Στο θέατρο το προϊόν είμαστε εμείς οι ίδιοι και οι ηθοποιοί είναι ευαίσθητα πλάσματα, είναι πολύ περίεργες οι απορρίψεις και το πώς γράφουν στον καθένα. Αυτό που σίγουρα δεν πρέπει να κάνουμε, είναι να πιστέψουμε ότι αυτές οι απορρίψεις έχουν να κάνουν με την ύπαρξή μας, αυτή η σκέψη μπορεί να διαλύσει κάποιον. Αυτό που πάντα μας λέγανε στη σχολή, είναι ότι ένας καλός ηθοποιός φαίνεται από τη διάρκεια που έχει στον χρόνο, από το πόσο αντέχει να κάνει αυτή τη δουλειά και να επιβιώνει μέσα σε αυτή.

Έχεις αναγκαστεί ποτέ μέσα στα χρόνια να κάνεις «εκπτώσεις» στη δουλειά σου, για την επιβίωσή σου;

Εκπτώσεις δε θα έλεγα ότι έχω κάνει. Τα χιλιόμετρα στη σκηνή πάντα είναι χρήσιμα. Είναι καλό να παίζει ένας ηθοποιός, αρκεί να παίζει σε ωραίες συνθήκες και με ωραίους ανθρώπους. Τώρα, αν το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα είναι κάτι που πραγματικά ενδιαφέρει τον ηθοποιό ή όχι, είναι μια άλλη κουβέντα. Ναι, έχω υπάρξει σε παραστάσεις που το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα δεν ήταν ακριβώς αυτό που θα με ενδιέφερε, αλλά είπα ότι θα το κάνω γιατί έχω ανάγκη τον βιοπορισμό και κάτι θα πάρω απ’ αυτή τη διαδικασία. Και πράγματι, πάντα κάτι παίρνεις.

Το τελευταίο διάστημα μιλάμε πολύ συχνά και για την πολιτική ορθότητα και για το πώς αυτή έχει αλλάξει τα δεδομένα στην κωμωδία. Πιστεύεις ότι ίσως έχουμε φτάσει ίσως σε ένα άλλο άκρο, στο να φοβόμαστε να κάνουμε χιούμορ με το οτιδήποτε μη τυχόν θίξουμε κάποιον;

Αν μιλάμε για σάτιρα, δε μπορούμε να ξεκινάμε από την πολιτική ορθότητα. Η κωμωδία εξ ορισμού μεγεθύνει κάποιες καταστάσεις, τις ακροποιεί προκειμένου να παραχθεί γέλιο, να προβληματίσει και να ανοίξει κουβέντες. Νομίζω ότι δεν έχουμε φτάσει ακόμα σε εκείνα τα επίπεδα πολιτικής ορθότητας που έχουν φτάσει στην Αμερική, όπου σταμάτησαν να διδάσκουν θεατρικά κείμενα και συγγραφείς γιατί τα θεωρούν σεξιστικά και προσβλητικά για διάφορες κοινωνικές ομάδες.

Αυτό που εμένα με ενοχλεί στην πολιτική ορθότητα, δεν είναι οι λέξεις. Αν το θέμα μας είναι οι λέξεις, εγώ είμαι έτοιμη να το ακολουθήσω προκειμένου να προσεγγίσω και να προχωρήσω με σεβασμό απέναντι σε μια νεότερη γενιά. Αυτό που μου φαίνεται επικίνδυνο είναι ότι πίσω από αυτό, μπορεί να κρύβεται ένας βαθύτατος συντηρητισμός. Να κρύβεται δηλαδή πίσω από την πολιτική ορθότητα το ακριβώς αντίθετο αυτού που ισχυρίζεται ότι πρεσβεύει. Αντί να προχωράει η κοινωνία και οι άνθρωποι να κυκλοφορούν ολόκληροι ελεύθερα, συζητάμε για πολιτική ορθότητα ενώ πριν μερικά λεπτά συζητούσαμε για την απαγόρευση των εκτρώσεων.

Σε αυτό το σημείο η πολιτική ορθότητα μου φαίνεται ένα προκάλυμμα, ότι κάτι προσπαθούμε να κρύψουμε πίσω από τις λέξεις που «απαγορεύεται» να χρησιμοποιούμε. Αυτό είναι πολύ πιο συντηρητικό από το να λέγαμε την ίδια τη λέξη. Εκεί η πολιτική ορθότητα δε βοηθά καθόλου την κωμωδία. Η κωμωδία που προσβάλλει δεν είναι κάτι που με ενδιαφέρει έτσι κι αλλιώς. Θέλει μεγάλο ταλέντο να κάνεις μια υψηλού επιπέδου κωμωδία που δεν γίνεται προσβλητική αλλά σατιρική. Μπερδεύουμε την προσβολή με τη σάτιρα κι εκεί γίνεται και το μπλέξιμο με τις λέξεις.

Η τηλεόραση είναι ένα μέσο που σε ενδιαφέρει καλλιτεχνικά;

Φέτος είναι η πρώτη φορά που συμμετέχω σε μια τηλεοπτική δουλειά. Οι άνθρωποι που συναναστρέφομαι στη σειρά «Διάφανη Αγάπη» είναι πολύ φροντιστικοί και ψάχνουν πολύ τη δουλειά τους. Η τηλεόραση έχει τα καλά και τα κακά τους. Αν κάποιος κάνει «καλή» τηλεόραση μπορεί να επηρεάσει μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού γιατί μπαίνει στα σπίτια μιας μεγάλης μερίδας κόσμου. Το κοινό μιας παράστασης είναι πιο περιορισμένο. Επίσης στην τηλεόραση έχεις κινηματογραφικά μέσα που σου επιτρέπουν να κάνεις παραγωγές που στο θέατρο δε μπορείς.

Και οι αμοιβές των καλλιτεχνών είναι συνήθως καλύτερες από αυτές του θεάτρου.Στα αρνητικά θα βάλω την ταχύτητα, που δυσκολεύει τρομερά το αποτέλεσμα. Βλέπεις ότι στις πλατφόρμες γίνονται σειρές με λίγα επεισόδια, αυτό δεν είναι τυχαίο γιατί για να παραχθεί ένα πολύ καλό υλικό χρειάζεται χρόνος.

Ήταν επιλογή σου τα προηγούμενα χρόνια να μην κάνεις κάτι τηλεοπτικά;

Όχι, απλώς δεν είχε τύχει. Δε πιστεύω στις διχοτομήσεις των μέσων. Το μέσο το φτιάχνουμε εμείς ανάλογα με τον τρόπο που το χρησιμοποιούμε… Το θέμα είναι το πως διαχειρίζεσαι το καθετί που κάνεις… κι αν προσπαθείς, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, να κάνεις το καλύτερο που μπορείς.

Υπάρχουν πολύ καλοί Έλληνες ηθοποιοί, που επειδή δεν έχουν παίξει στην τηλεόραση και δεν τους γνωρίζει το κοινό, δεν μπορούν να τύχουν των τηλεοπτικών αμοιβών που τους αξίζουν. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια αλλαγή σ’ αυτή τη νοοτροπία και συχνά, η τηλεόραση στελεχώνεται από ανθρώπους του θεάτρου. Ελπιδοφόρο μου φαίνεται αυτό. Εννοείται παρόλα αυτά, πως η τηλεόραση δεν παύει να είναι ένα μέσο που ελέγχεται πολύ. Υπάρχουν σοβαρά όρια στην ελληνική τηλεόραση, τα οποία έχουν να κάνουν με τους ανθρώπους που έχουν τα κανάλια και τι επιλέγουν να προβάλλουν.

Από εδώ και πέρα πως σε φαντάζεσαι καλλιτεχνικά;

Πρώτα απ’ όλα θέλω να έχω την υγεία μου, γιατί πολλές φορές το ξεχνάμε αυτό. Όχι μόνο τη σωματική, αλλά και την ψυχική. Θέλω να μπορώ να είμαι ήρεμη, να είμαι αισιόδοξη και να αντιστέκομαι στη μαυρίλα που υπάρχει γύρω μου, ώστε να μπορώ να φαντάζομαι έναν καλύτερο κόσμο και να συνεχίζω να αγωνίζομαι για κάτι καλύτερο. Αυτό θέλω. Να έχω τη δύναμη να συνεχίσω να γράφω και να παίζω σε αυτά που μου αρέσουν και να συναντιέμαι με ανθρώπους που κάνουν τη ζωή και τη δουλειά να μοιάζει καλύτερη.